انگیزه‌ی اصلی ساخت برج‌های کبوتر، به دلیل استفاده از کود کبوترها برای تولید محصولات کشاورزی بوده است. این برج، در قرن ۱۶ میلادی و در سه طبقه از خشت خام، گل و پینه ساخته شده که 15 هزار لانه‌ی کبوتر را در خود جای داده است؛ همچنین برای ورود و خروج کبوترها 770 حفره به ابعاد ۱۸×۲۰× ۲۵ سانتی‌متر در بالای آن تعبیه شده که اندازه‌ی آنها به حدی است که فقط کبوترها امکان عبور از میان آنها را دارند و پرندگانی نظیر عقاب و کرکس امکان ورود به داخل آن‌را ندارند. این برج، هشت استوانه‌ی خارجی و یک استوانه‌ی مرکزی دارد که استوانه‌ی مرکزی در وسط و استوانه‌های خارجی، دورتادور آن قرار دارند. معماری کبوترخانه‌ی مرداویج شبیه گلی طراحی شده است که دورتادور آن هشت دایره وجود دارد و دایره‌ای نیز در وسط قرار گرفته است. یکی از مواردی که در ساخت برج کبوترخانه‌ی اصفهان توجه بسیاری را به خود جلب نموده است؛ در امان ماندن کبوترها از گزند دشمنان طبیعیشان یعنی پرندگانی نظیر: کرکس و عقاب بوده و برای جلوگیری از ورود خزندگانی نظیر مار نیز، اقدام هوشمندانه‌ای صورت گرفته و این است که در هنگام ساخت، دو نوار صیقلی گچی از پایین تا بالای برج کشیده شده است که باعث می‌شود در صورت ورود مار به داخل کبوترخانه، از حمله‌ی آن به کبوترها جلوگیری شود؛ همچنین در وسط برج، تشتی از شیر قرار داده می‌شد و اطراف آن توسط آهک احاطه می‌گردید؛ مار که علاقه‌ی زیادی به شیر دارد، به سمتش رفته و به دلیل تماس پیدا کردن بدنش با آهک، سنگین شده و زمین‌گیر شود. معماری و هدف از ساخت برج های کبوترخانه برای بسیاری از حاکمان وقت کشورهای دیگر نیز، جالب توجه بوده است؛ برای مثال: تیمور لنگ در زمان حمله به شهر اصفهان، با الگوبرداری از شیوه‌ی ساخت برج‌های کبوترخانه، دستور داد تا چندین نمونه از این برج‌ها در شهر بخارا پایتخت حکومتش ساخته شود. کبوترخانه های اصفهان به اشکال هندسی مختلفی از جمله: دایره، مکعب یا چهار کنج، ترکیبی و چندقلو بنا شده اند.
