کاخ هشتبهشت – که روزگاری زیباترین کاخ عالم هم نامیده میشد – در سال ۱۰۸۰ هجری و به روزگار شاه سلیمان صفوی در نزدیکی باغ بلبل ساخته شد. نخستین مدرسه اصفهان کاخ هشتبهشت است که به نام مدرسه همایونی شناخته میشد.
باغ وسیعی که عمارت در آن واقع شده جزئی از باغ بزرگ نقش جهان بودهاست که شاه اسماعیل اول احداث کرد و در زمان جانشینان او بخصوص شاه عباس اول به قطعات متعددی تقسیم شد. باغ هشت بهشت درزمان شاه صفی وجود داشتهاست و در دوره دو شاه بعدی یعنی شاه عباس دوم و شاه سلیمان بر درختان این باغ زیبا افزودند. لازم است ذکر شود کوشک متعلق به زمان شاه سلیمان صفوی میباشد که در آن دوره باغ تکمیل و اصلاح گردید و در سال ۱۰۸۰ هـ. ق که با سومین سال سلطنت شاه سلیمان صفوی مقارن بود، به اتمام رسید و به گفته برخی تاریخدانان این باغ نشیمن هشت سوگلی حرم پادشاه بودهاست، که ۴ نفر در طبقه همکف و ۴ نفر دیگر در طبقه اول سکنی گزیده بودند.
این بنای دو طبقه با طاقهای زیبا و تزئینات فراوان یکی از نمونههای درخشان معماری عصر صفویه بهشمار میرود. این قصر از همان ابتدای احداث «کاخ هشت بهشت» «هشت به هشت» و «هشت در بهشت» نامیده میشدهاست.
بخش مرکزی کاخ به صورت چهار صفه ساخته شده و ایوان آن رو به شمال است. سقفی که بر فراز این بنای ۴ صفه استوار است پوشیده از مقرنسها گچی خوش رنگ و خوش طرح است.
اتاقهای طبقه اول در چهار گوشه عمارت تزئیناتی از گچبری و نقاشی دارند. در طبقه دوم عمارت نیز مجموعهای از رواقها و اتاقها و طاقها و پنجرهها بر زیبائی آن میافزایند. این طبقه به راهروها و اتاقهای متعددی تقسیم شده که هر یک تزئینات خاصی دارند. در برخی حوض آب و در بعضی بخاریهای دیواری تعبیه شدهاند. دیوارها را نیز آینههای فراوان میپوشانیدهاند. تمام سقفهای کاخ را نیز موزائیکهای بسیار عالی پوشانیده و دالانها و غلامگردشهای بسیار زیبا و هماهنگ، آنها را احاطه کردهاند.
آنچه در این عمارت حائز اهمیت است، ارتباطی است که میان فضاها و قسمتهای مختلف آن پدید آمدهاست. این ارتباط باعث شده تا این عمارت در عین تنوع و گوناگونی و تعدد فضا از وحدت و یکپارچگی و تزئینات قابل توجه برخوردار شود.
آدرس کاخ هشت بهشت :
اصفهان ،خیابان چهار باغ عباسی