همدان

راههاي دسترسی:

شهري در غرب ایران و در سر راه کرمانشاه این شهرسردسیر در دامنه ي کوه الوند واقع شده و در گذشته اسامی مختلفی مثل اَمدانه، هگمتانه، اکباتان، آمدانه، آنادانا و …نامیده می شده است و
نام همدان ظاهرا برگرفته از آمدانه یا آماداي به معنی محل تجمع و سکونت مادها می باشد.

همدان اولین پایتخت نخستین شاهنشاهی ایران، مادها و قدیمی ترین شهر ایران بدست دیا آکو پادشاه ماد ها که در حدود 700 سال قبل از میلاد مسیح زندگی می کرده ساخته شده است. همچنین در روزگار هخامنشیان ، اشکانیان ، ساسانیان ، آل بویه و سلجوقیان نیز یکی از پایتخت هاي کشور بوده است. در سال 1385 مجلس شوراي اسلامی در مصوبه اي اعلام کرد.

قله ي الوند که در فهرست میراث طبیعی ایران ثبت شده، معروف ترین کوه همدان است. برخی از « پایتخت تاریخ و تمدن ایران » همدان را دیدنیهاي این شهر عبارتند از: غار علیصدر:معروف ترین غار آبی ایران که در فهرست میراث طبیعی ایران به ثبت رسیده در تابستان ها هوایی خنک دارد و در زمستان ها گرم است. این غار به گفته بسیاري طولانی ترین مسیر قایقرانی درون غار در جهان را دارد و در حدود 75 کیلومتري شمال غربی شهر همدان در شهرستان کبودرآهنگ است.آرامگاه ابوعلی سینا: یکی دیگر از معروف ترین جاذبه هاي گردشگري همدان آرامگاه طبیب و فیلسوف مشهور ایرانی یعنی شیخ الرئیس بوعلی سینا است که به نماد و سمبل شهر همدان تبدیل شده است .آرامگاه ابوعلی سینا در مرکز شهر همدان و در وسط  میدانی به همین نام قرار گرفته و مسافران در مسیر بازدید از جاذبه هاي دیگر می توانند از این آرامگاه زیبا و سرسبز هم دیدن کنند.آرامگاه\ باباطاهر: که به باباطاهر عریان معروف است یکی دیگر از جاذبه هاي گردشگري همدان است که در میدانی مستطیل شکل و سرسبز و مشجر در شمال غربی شهر قرار گرفته است.

باباطاهر یکی از شعرا و عرفاي بزرگ قرن چهار و پنجم است و امروزه دوبیتی هاي مشهورش که با لهجه لکی سروده زبانزد خاص و عام است. گنبد هشت ضلعی و فیروزه اي بسیار زیباي این آرامگاه در سال 1344 ساخته شده و ترکیبی هنرمندانه از معماري هاي قرن هفت و هشت و معماري مدرن است. کتیبه هاي گنج نامه: کتیبه ها یا سنگ نبشته هاي گنجنامه دو لوح سنگی به جا مانده از دوران داریوش و خشایارشاي هخامنشی است که در یک از صخره هاي کوهستان الوند در منطقه گنجنامه حکاکی شده است. این کتیبه ها را شاید بتوان مهم ترین دلیل براي شهرت و معروفیت این منطقه دانست.

این کتیبه ها در سه ستون 20 سطري و به زبان هاي پارسی باستان، بابلی و عیلامی نوشته شده اند. آبشار گنج نامه: آبشار گنجنامه در مسیر صعود به قله الوند و در نزدیکی کتیبه هاي باستانی قرار گرفته است و 12 متر ارتفاع دارد. این آبشار در فصل بهار و تابستان باعث خنک شدن و تلطیف هوا می شود و در زمستان ها هم کل این آبشار به قندیل هاي کوچک و بزرگ بسیار زیبایی تبدیل می شود . تپه هگمتانه: هگمتانه پایتخت پادشاهی مادها و بعدها پایتخت تابستانی هخامنشیان بوده و در کتب یونانی از آن به اکباتان نام برده شده است. شهر هگمتانه نخستین پایتخت ایران بوده و یکی از معدود شهرهاي کهن باستانی است که هنوز هم مهم و پابرجا باقی مانده است.

تپه هگمتانه در قسمت شمالی و در بافت قدیمی و بازار همدان، در انتهاي خیابان اکباتان قرار گرفته و شهري زیرزمینی به قدمت سه هزار سال را در خود جاي داده است. کاوش هاي باستان شناسی مختلف که در طول سالیان مختلف انجام شده ابعاد بیشتري از این شهر بزرگ و باستانی را کشف کرده و آثار و اشیاء به دست آمده از این حفاري ها در موزه هگمتانه در معرض نمایش عموم قرار دارند که می توانید از آن ها دیدن کنید. کلیساي گریگوري استفان: اگر به دیدن تپه هگمتانه رفتید در انتهاي محوطه به کلیسایی قدیمی به نام کلیساي گریگوري استپان یا استفان قرار گرفته است.

این کلیسا در محله قدیم ارامنه قرار دارد که امروزه بخشی از مجموعه و محوطه تاریخی هگمتانه به شمار می رود. گنبد علویان: در نزدیکی میدان امامزاده عبدالله قرار گرفته و یکی از شاهکارهاي معماري و تاریخی دوره سلجوقیان است. این گنبد توسط خاندان علویان و در ابتدا به عنوان مسجد ساخته شده و بعدها قسمت سرداب این بنا به مقبره خاندان تبدیل شده است.  گنبد علویان در مسیر آرامگاه باباطاهر و تپه تاریخی هگمتانه قرار دارد و به دلیل موقعیت و دسترسی آسانش بازدیدکنندگان زیادي را به سمت خود جذب می کند. مقبره ایستر و مردخاي: دومین محل مورد احترام یهودیان جهان ،این آرامگاه محل دفن ملکه استر، همسر خشایارشا و عموي او مردخاي است که نقش مهمی در حفظ جان یهودیان و جلوگیري از نسل کشی آن ها داشته است .

حمام قلعه: به سبک معماري ایرانی اسلامی ساخته شده است. اکنون به موزه و بخشی از آن به رستوران سنتی تبدیل شده و در مرکز شهر همدان و در یکی از محله هاي قدیمی به نام قاشق تراشان قرار گرفته است . میدان امام خمینی: میدان اصلی و مرکزي شهر همدان میدان امام نام دارد که به دلیل نقشه و طراحی منحصر به فردش شهرتی جهانی دارد. اینجا توسط مهندسی آلمانی به نام کارل فریش طراحی و اجرا شده و برخلاف تمام میادین شهري، به جاي 4 خیابان از 6 خیابان تشکیل می شود که در امتداد نقشه شهري با یکدیگر مرتبط می شوند.مجسمه شیر سنگی: به سنگ شیر هم شهرت دارد یک تندیس سنگی به شکل شیر است که امروزه در گوشه اي از میدان سنگ شیر قرار گرفته است. تا قبل از حمله اعراب به ایران این تندیس شیر به همراه قرینه اش در دروازه شهر همدان قرار گرفته بود و اعراب هنگام فتح همدان آن را باب الاسد به معناي دروازه شیر نامیدند .برج قربان: محل دفن حسن بن عطار حافظ ابوالعلا همدانی و گروهی از امراي سلجوقی است که در حد فاصل خیابان شهید مدنی و خیابان طالقانی همدان قرار گرفته است و به دلیل معماري آجري و خاصش شهرت زیادي دارد .بازار سنتی همدان،آرامگاه عین القضات، مسجد جامع ،موزه تاریخ طبیعی ،تپه هاي عباس آباد، باغ عمارت نظري ، روستاي ورکانه ،پیست اسکی الوند،سد اکباتان،دهکده تفریحی گردشگري گنج نامه ، خانه شهبازیان،حمام امیر افخم و…می تواند در لیست بازدید شما جا بگیرد. اگر از سرما فراري هستید، بهترین زمان سفر به همدان از اردیبهشت تا انتهاي شهریور است.

منبع: صد جائی که در ایران باید دید / جمع آوري و تالیف: کورش مقصودي