دریاچه گهر

راههاي دسترسی:

منطقه حفاظت شده ي اشترانکوه، بین دورود، الیگودرز و ازنا قرار دارد. تا الیگودرز را توانید با استفاده از اتومبیل شخصی و حدود سه ساعته طی کنید و بعد از آن با حدود یک ساعت و نیم پیاده روي و از مسیر روستاي طیان به دریاچه می رسید. اگر توانایی کافی ندارید طی نمودن این مسیر کوهستانی برایتان مشکل خواهد بود.

از الیگودرز تا دریاچه گهر حدود 70 کیلومتر فاصله است که به دلیل کوهستانی بودن زمان زیادي می طلبد. در کل این مسیر با وجود اینکه زیباتر است به دلیل امنیت پایین چندان پیشنهاد نمی شود. بهترین راه براي دیدن دریاچه اما مسیر معدن کارخانه سیمان دورود است.

دریاچه در 35 کیلومتري دورود لرستان قرار گرفته و با تهران 416 کیلومتر فاصله دارد. در کل دسترسی به دریاچه ي گهر چندان راحت نیست.گهر به معنی آب جمع شده در گود است .این دریاچه کوهستانی معروف به نگین زاگرس در منطقه حفاظت شده اشترانکوه در استان لرستان با ارتفاع 2350 متر از سطح دریا قرار گرفته و در زمره آب شیرینها قرار دارد است. بر اساس اسناد تاریخی، در سال 1888 میلادي اولین شخصی که دریاچه گهر را کشف نمود زمین شناسی اتریشی بود که آ -رودلر نام داشت و نام خود را به عنوان کاشف دریاچه گهر در تاریخ به ثبت رساند. قدیمی ترین عکس مستند دریاچه گهر در سال 1891 میلادي توسط یک سیاح فرانسوي بنام ژان ژاك دومرگان گرفته شده است.

نام دیگري که توسط گردشگران و جهانگردان خارجی به دریاچه ي گهر داده شده است، “دریاچه ي ایران ”می باشد. در سال 1890 میلادي ایزابلالوسی بیشوپ انگلیسی تبار، به مدت سه ماه در منطقه ي دریاچه ي گهر به تحقیق پرداخت و حدود 1000 کیلومتر را به صورت پیاده طی کرد. دریاچه گهر شامل 2 بخش به نام هاي گهر بزرگ (کله گهر) و گهر کوچک (کره گهر)می باشد.

دریاچه گهر بزرگ حدود1700 متر درازا و 400 تا 800 متر پهنا و 4 تا 28 متر ژرفا دارد .ساحل این دریاچه به جز قسمت مدخل دریاچه (ضلع غربی) و قسمت مقابل اش (ضلع شرقی) که ساحلی ماسه اي دارد و براي شنا مناسب است در سایر نقاط داراي ساحلی صخره اي است که براي شنا مناسب نیست. در قسمت پایین دریاچه، جنگلی انبوه وجود دارد که در شرف نابودي است. در قسمت بالاي آن نیز جنگلی انبوه وجود دارد که این جنگل هم در معرض خطر نابودي است.

از قسمت بالا، جوي آبی به دریاچه می ریزد که ادامه آن به دریاچه اي دیگر منتهی می شود. با حدود 40 دقیقه پیاده روي می شود به این دریاچه (گهر دوم یا گهر پایین) رسید. عمق آن کم است و ماهیان کف دریاچه را با کمی دقت می شود به خوبی دید. جریان ورودي آب دریاچه 10 فوت مکعب بر ثانیه و جریان خروجی آن حدود 20 فوت مکعب بر ثانیه می باشد .علت افزایش حجم آب خروجی دریاچه وجود چشمه هاي در قسمت تحتانی آن است

.آب اصلی تأمین کننده دریاچه از طریق رودخانه ورودي آن یعنی رودخانه تاپله است که داراي آبی بسیار خنک و رنگی شفاف و بلورین با بستري مملو از سنگریزه یا قلوه سنگ است که بدون افت و با کمی شتاب وارد دریاچه کوچک می شود و پس از طی مسافتی کوتاه وارد دریاچه گهر می شود. پوشش گیاهی منطقه درختان بلوط، بید، بادام، پسته وحشی، گلابی وحشی، چنار، نارون، بلوط مازو، گردو، انجیر، زبان گنجشک، سیب، زالزالک، ارژن، کنار کهور، انار، گز، و موي وحشی می باشد. گل هاي لاله واژگون، شقایق، زنبق و لاله وحشی تاج خروسی و اختر می باشند. دریاچه گهر زیستگاه مناسبی براي آبزیان و دیگر حیوانات وحشی است.

منطقه حفاظت شده اشترانکوه با حیات وحش متنوع شامل حیواناتی است از قبیل بز، قوچ، آهو، کل، پلنگ، گرگ، گراز، خرس قهوه اي، کفتار، روباه، شغال، خرگوش و انواع پرندگان مانند عقاب، کبک، شاهین، تیهو و آبزیان مانند مارماهی، لاك پشت، قورباغه و ماهی قزل آلاي رنگین کمان و خال قرمز در این دریاچه زیست می کنند .گهر به احتمال زیاد در اثر وقوع زمین لرزه اي بزرگ به وجود آمده است. این دریاچه بر روي گسل اصلی امروزي زاگرس قرار دارد؛ بنابراین احتمالاً در اثر جنبش گسل و رویداد یک زمین لغزش سنگ ریزش تشکیل شده است.در سال هاي اخیر تنش هایی براي مالکیت این دریاچه از سوي شهرهاي اطراف این دریاچه صورت گرفت که از طرف فرمانداري شهر دورود و شهرداري دورود، طرح دعوي شد و به وزارت کشور ارسال شد.

وزارت کشور در پاسخ به طرح دعوي، نامه اي به همراه نقشه و موقعیت جغرافیایی دریاچه گهر دورود را به فرمانداري ها و شهرداري هاي هم جوار شهر دورود با یادآوري این مطلب که این دریاچه به طور کامل در حوزه سرزمینی شهرستان دورود قرار دارد ارسال کرد. در اواخر فصول پاییز و زمستان، بارندگی بیشتر به صورت بارش برف می باشد و در سال هاي پر برف سطح دریاچه یخ می بندد سالانه در حدود هفتاد هزار گردشگر از دریاچه بازدید می نمایند.

از تفریحات مرسوم می توان به شناکردن،قایق سواري و ماهیگیري بالاخص قزل آلاي رنگین کمانی و خال قرمز در دریاچه گهر کوچک اشاره کرد اخیرا هم براي جلب رضایت گردشگران تفریحات هیجان انگیزي مثل اسکی روي آب در این مکان صورت می گیرد. و توصیه می شود از دریاچه گهر بزرگ به هیچ وجه براي شنا و تفریحات دیگر استفاده نشود. بهترین زمان بازدید از دریاچه گهر فصل تابستان (ماه هاي تیر و مرداد) و فصل بهار (به ویژه اواخر ماه هاي اردیبهشت و خرداد که تمامی مسیر پوشیده از شقایق هاي رنگی و لاله واژگون است)، می باشد. در این موقع از سال کمی هوا گرم می شود و برف و یخ دریاچه و محیط اطراف آب شده و درختان سرسبز می شوند و بهترین زمان براي گذراندن اوقات و فراغت در کنار خانواده و لذت بردن از تفریحات دریاچه گهر کوچک است .

منبع : صد جائی که در ایران باید دید / جمع آوري و تالیف: کورش مقصودي