غار نخجیرچال

راههاي دسترسی:

این غار در استان مرکزي در 11 کیلومتري شمال شرقی شهرستان دلیجان (حد فاصل نراق – دلیجان) قرار دارد. به دلیجان که رسیدید به سمت نراق بروید پس از حدود 10 کیلومتر به غار میرسید..
غار چال نخجیر در جوار پناهگاه حیات وحش جاسب در 8 کیلومتري شرق شهر دلیجان و فاصله 3 کیلومتري جاده آسفالته دلیجان – نراق و در دامنه قرار گرفته است.

« کوه تخت » کوه کم ارتفاعی قرار گرفته است نام غار از منطقه اي به نام چال نخجیر گرفته شده است. غار در داخل کوه کم ارتفاعی به نام چال نخجیر منطقه اي گود است و در گذشته شکارچیان، شکار خود را از نقاط دیگر به این منطقه رم می دادند تا آسان تر بتوانند آن ها را شکار کنند. درنیز یاد می کردند. این غار در بهمن سال 1366 به هنگام تعیین محل حفاري چاه اب آشامیدنی دلیجان «هوهو » گذشته مردم از این غار با نام غار شناسایی ودر 21 فروردین سال 67 اولین ورود توسط شهردار و معاون وقت دلیجان و چند تن دیگر انجام گرفت.

در ورودهاي مکرر بعدي توسط تیم چهار نفره عمق بیشتري شناسایی شد و تا سال 1367 در منطقه چال نخجیر مردمانی که براي جمع آوري گیاهان دارویی و شکار به منطقه می رفتند، از شکاف موجود در دیواره غار صدایی هولناك همراه با ریزش آب می شنیدند و از ترس کمتر به منطقه نزدیک میشدند. براي نخستین بار در سال 1367 غارنوردي به نام کامران سلیمانی تا عمق 500 متري غار پیش رفت، اما به علت تمام شدن نخ ردزنی مجبور به بازگشت شد. یک سال بعد در سال 1368 تیمی 3 نفره از غارنوردان جهت کشف بیشتر وارد غار می شوند.

در روزهاي ابتدایی کشف و ثبت غار، دعواي جدي میان شهروندان نراق و دلیجان بر سر نامگذاري این غار به نام یکی از شهرها صورت گرفت و هرکدام مدعی مالکیت غار بودند و در نهایت طبق مصوبه هیئت وزیران نام غار تعیین گردید. غار چال نخجیر که جزء غارهاي مرطوب افقی محسوب می شود، متعلق به دوران سوم زمین شناسی است. در منابع مختلف قدمت این غار 70 میلیون سال ذکر شده است. ورودي غار هم تراز با سطح زمین است که 10 متر عرض و بین 10 تا 40 متر ارتفاع دارد.

در گذشته دهانه غار به وسعت کنونی نبوده 1متر بوده است. پس از کشف غار دهانه آن بر اثر انفجاري غیراصولی بازتر شد. در درون غار بر اثر رسوبات آهکی، / و به صورت سوراخی به ابعاد 1 تا 5 چکنده و چکیده و اشکال گل کلمی و بلورین پدید آمده است و با پیشروي بیشتر به داخل غار میزان پراکندگی اشکال بیشتر می شود. همچنین در برخی جاها رسوبات به شکل سوزنی و کشیده مشاهده می شود که جنس آن ها از گچ می باشد. سقف غار بسیار بلند بوده و میانگین ارتفاع آن به 8 متر می رسد.

پهناي غار از ورودي تا عمق یک کیلومتري، متغیر است. غار داراي دو مسیر است، تا 600 متر اول غار مسیر مشترك و در امتداد جنوب به شمال می باشد و بعد از آن به دو مسیر تقسیم می شود. یکی از مسیرها به طرف شمال شرق و دیگري به شمال غرب امتداد می یابد. طول کل هر کدام از مسیرها حدود 1300 متر بوده و در تمام مسیر غار افقی است. غار چال نخجیر جزء غارهاي آهکی و زنده دنیا است و از جمله غارهاي طبقاتی است غارچال نخجیر، غاري سه طبقه به شمار می آید که دو طبقه از آن با ایجاد مسیرها و پله هایی که گاهی تعداد آن ها به 47 پله می رسد، براي بازدیدگردشگران آماده شده است.

به دلیل آنکه هیچ نوري به داخل غار نفوذ پیدا نمی کند، موجود زنده اي در آن وجود ندارد. داخل غار در گذشته آب وجود داشته است اما امروزه این آب وجود ندارد که علت آن می تواند مربوط به تغییرات شرایط آب و هوایی منطقه در طول دوران زمین شناسی باشد. در کف غار دریاچه اي وجود دارد که تا 400 متر مربع از مساحت آن کشف شده است. به نظر می آید که وسعت این دریاچه بسیار بیشتر از 400 متر مربع باشد. عمق دریاچه 70 متر است. بهره برداري و بازدید نزدیک از دریاچه به دلیل تغییرات دائمی سطح آب این دریاچه هنوز امکان پذیر نشده است .

تالارهاي متعدد و حوضچه هاي آب، راهروهاي طولانی و مسیرهاي مشکل در بعضی از نقاط، چکنده و چکیده هاي بلوري و بسیار متنوع و حتی منحصر به فرد از خصوصیات آن است. حدود 95 ٪ از بدنه غار را رسوبات آهکی پوشانده و 5٪ باقی مانده سنگی می باشد. غار از تالارهاي مختلفی تشکیل شده است که 30 متر وسعت دارد. از تالارهاي غار می توان به سفره عروس، دریاچه، برزخ، باغ وحش، چهل چراغ، چهلستون و تالار زیبایی ها ×40× بزرگترین آن ها 120 اشاره کرد. سنگ هاي تزئینی با اشکال متنوع مانند عقاب، لاك پشت، گوزن، انسان، کبوتر و تندیس هاي غول پیکر بلورین ایجاد شده است که بیشتر و هیولا از جمله بخش هاي دیدنی این غار نادر و عجیب است.

از « فرسنگ » ،« آبشارگلی » ،« گل کلمی » ،« عروس » آنان از جنس آهک است. تالارهاي جمله نهشته هاي منحصر به فرد غار می توان نهشته هاي بزرگ کاج مانند اشاره کرد تهویه طبیعی هواي درونی غار در فصول تابستان و زمستان یکی دیگر از ویژگی هاي این غار است. هواي درون غار در تابستان خنک و در زمستان گرم است و بازدیدکنندگان هیچ گاه در آن با کمبود اکسیژن روبرو نمی شوند. از دیگر ویژگی هاي مهم غار، زنده بودن آن است، اگر جایی از آن تخریب شود یا ترك بخورد در طول سال هاي متمادي ترمیم خواهد شد .

با توجه به اینکه غار بر روي منطقه اي گسلی قرار گرفته است، نگرانی هایی در مورد لرزه خیزي و خطرات آن براي بازدیدکنندگان وجود دارد. از این رو براي ایمن سازي و تأمین امنیت بازدیدکنندگان، غار در شهریورماه سال 1391 به مدت 6 ماه بر روي گردشگران بسته و ایمن سازي گردید.

منحصر به فرد بودن نهشته ها، دسترسی آسان به غار، خودترمیمی به دلیل زنده بودن و تهویه مناسب هواي درون غار از ویژگی هاي خاص غار است. غار چال نخجیر در سال 1384 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 13814 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. بازدید از این غار در تمام فصول امکان پذیر است.
ولی اگر خواهان این هستید که از زیبایی هاي بیرون غار و جاذبه هاي اطراف هم بهره ببرید، این جمله معروف را همواره به خاطر خود بسپارید: در سفر به طبیعت، تنها چیزي که از شما به جاي میماند رد پاي شما، و تنها سوقاتی که با خود می برید عکسهایتان هستند.

البته در این غار فلاش دوربینتان را خاموش کنید، زیرا که عکس برداري با فلاش ممنوع است. پیشنهاد ما به شما سفر به این منطقه در فصل بهار است.

منبع : صد جائی که در ایران باید دید / جمع آوري و تالیف: کورش مقصودي