اندیکا

راههاي دسترسی:

این شهرستان در شمال شرقی استان خوزستان قرار دارد. از شمال غرب به لالی از جانب شمال به سردشت دزفول از طرف شمال و شمال شرق به استان چهارمحال و بختیاري از مشرق به ایذه و از جنوب به مسجدسلیمان محدود می شود.
شهرستان اندیکا یکی از شهرستان هاي بختیاري نشین استان خوزستان است. مرکز آن شهر قلعه خواجه است. در سال 1368 مرکز بخش اندیکا از روستاي لالی به روستاي قلعه خواجه انتقال یافته بود. و تا آن موقع جزئ توابع مسجد سلیمان بود. در گذشته در زبان بومی آن را اندکو (اندي+کوه) می باشد یعنی سرزمین کوه هاي شگفت .

همانگونه که می دانیم ساکنین میان « کوه » همان « کو » می گفتند که اندي در زبان لري به معناي شگفتی و رودان عیلامیان را مردمان ساکن کوه هاي بلند می دانستند و معناي عیلام از نظر آنان به طور خاص اشاره به ساکنین کوه هاي بلند (خوزستان) دارد، و محل نگهداري انبار غله هم گفته اند.

این مکان از نخستین مکان هاي اسکان قوم لر در « دهگاه « همچنین این شهرستان را (ان +ده +گا) به معنی جنوب غرب ایران بود که آثار نخستین معماري پارسی (سنگ چین بدون ملات) در قلعه بردي اندیکا نمایان است.

آب و هواي خوب و دو سد مسجد سلیمان (گدار لندر) و شهید عباسپور و همچنین جاده مسجدسلیمان شهرکرد از پتانسیل هاي این شهرستان هستند.

از مهمترین آثار بصري این شهرستان می توان به قلاع باستانی همچون (قلعه بردي،قلعه لیت،دژملکان،قلعه ارکی شلا، قلعه دلی محمدحسین خان، قلعه دزورا، قلعه خواجه و..) کتیبه هاي نقوش برجسته ایلیمایی همچون( نگارکندهاي تنگ بتا ،کتیبه نگین، کتیبه چلو،نقش برجسته سوزتینا ، نقش برجسته موري ، نقش برجسته تاراز، نقش بر جسته سوسن سرخاب،)بقاع متبرکه (شاهزاده عبدا..،بابازاهد،بویر،صالح ابراهیم،شیخ احمد،سلطان ابراهیم،بابا احمد ، امیرالمومنین ،ممی هموم ، آقا سلیمان و…) و آثار شاخص دیگري همچون پل نگین، بند قلعه خواجه،بند آبزالو و … اشاره کرد. نقوش برجسته تنگ بتا، یکی از مهمترین مفاخر ایران و از معدود نقوش برجسته و کتیبه هاي به خط الیمایید است.

قدمت این نقوش برجسته 2200 سال می باشد. این اثر گرانسنگ در دامنه ي کوه دلا قرار گرفته است. داراي مسیر کوهستانی و صعود به صورت کوهپیمایی آرام با همراهی راهنمایان محلی امکان پذیر است .ازجاذبه هاي جانبی آن کوه باشکوه دلا ، اشراف به دشت زیباي شیمبار، جنگل هاي متراکم بلوط ، انواع بوته زارها و سبزه زارهاي بهاري می توان اشاره کرد.

قلعه بردي که گیرشمن باستان شناس شهیرفرانسوي ضمن بررسی علمی این اثر آنرا یکی از مهمترین تختگاه هاي اوایل هخامنشی دانسته و معتقد بود که زادگاه کوروش می باشد به تعبیري از نخستین الگوهاي معماري هخامنشی به شمار می رود و داراي وجه اشتراکات هنر معماري هخامنشی همچون ایجاد یک تراس مصنوعی در دامنه کوه، ایجاد سایه روشن با تغییرات ساده درنما، استفاده غالب از سنگ و استقرار فضاهاي همچون کاخ ،معبد و … بر روي تراس از ویژگی هاي بارز بنا به شمار می رود. نقش برجسته موري در مسیر تاراز و دامنه شرقی این کوه قرار گرفته است.

نقش سه فرد که در یک تابلو حجاري شده است. قدمت دژاسدخان یا دژملکان به دوران ساسانیان برمی گردد. دژ اسد خان جایگاهی ویژه در بین بختیاري ها دارد.که بر روي یک سازه صخره اي بنا شده است .ودسترسی به آن دشوار است. قلعه در دو طبقه ساخته شده است. داراي چندین آب انبار،اصطبل،چشمه وزمین زراعی و..است.

چهارطاقی یا آتشکده سیم بند سالم ترین ومقاوم ترین آتشکده موجود در خوزستان است. این بنا به شکل مکعب است که از طرفین داراي ورودي هاي هلالی شکل است .حالت بزرگی وعظمت بنا ناشی از عناصر متشکل وتوازن ترکیب بنا است. متاسفانه قسمت گنبد بنا فروریخته اما هنوز ابهت وشکوه خود را حفظ نموده است. بنا به صورت خشکه چین می باشد و با پشت بندهایی تقویت شده است. و به شکل ماهرانه اي در عین سادگی پرداخته وساخته شده است.

در بررسی هاي اخیر کاربري تقویمی آن به اثبات رسیده است. اثر برروي جاده آسفالته در مسیر منتهی به روستاي امیرالمومنین (ع )قرار گرفته است. به جرأت می توان گفت پل نگین یکی از شاهکارهاي مهندسی باستان است و قدمت آن به 2200 سال پیش بر می گردد. این پل سر ریز آب تالاب شیمبار را به شالیزارهاي شلا منتهی می کرد. پل دریک سازه صخره اي بدون استفاده از هیچ گونه مصالح فقط با حفاري 4 متر ایجاد شده است.

در پایین دست پل آسیاب هاي زیبا و آبشار پل – صخره به طول 250 متر در جهت غرب به شرق با ارتفاع حدود 6متر وعرض 3 نگین وجود دارد که جزء عرصه اثر محسوب می شود. صدها دست کندصخره اي در اندیکا موسوم به استودان یا بردگوري وجود دارد .

تراکم و تعداد زیاد این اثر دراندیکا نسبت به شهرهاي دیگر کشور بی نظیر است.از دیدگاه بومی کاربري این نوع فضا فقط براي محافظت از کهنسالان وناتوانان از عمل کوچ بوده است. از دیدگاه علمی این برداشت نادرست است .دخمه یا استودان(استخوان دان)کاربري تدفینی داشته است.

زرتشتیان برای عناصراربعه(آب،خاك،هوا و آتش)حرمت زیادي قائل بودند.آنان مردگان خود را نمی سوزاندند و در زمین دفن نمی کردند بلکه آنان را دخمه هاي محصور رها می کردند و پس از چند وقت استخوان هاي مردگان را به این بردگوري ها یا استودان ها منتقل می کردند. قدمت این آثار به دورِة ساسانیان برمی گردد.

جزیره کوشک در پشت سد شهید عباسپور یکی از زیباترین جزایر کشور به دلیل وجود طبیعت بکر، پوشش گیاهی متنوع، چمن زارها، گل هاي رنگارنگ و درختان متنوع میوه می باشد. گردشگران براي حضور در جزیره ي کوشک باید از جاده ي شهرستان مسجد سلیمان به سمت شهرستان اندیکا حرکت کرد. پس از رسیدن به اندیکا به سمت دریاچه سد شهید عباسپور بروند وجزیره ي کوشک در دل آن قرار دارد. انجام فعالیت هایی از جمله کوه نوردي، صخره نوردي، غارنوردي، قایق سواري، دوچرخه سواري و پیاده روي در طبیعت بکر آنجا بسیار لذت بخش و آرامش دهنده است. بهترین زمان سفر بهار می باشد.

منبع :

صد جائی که در ایران باید دید/جمع آوري و تالیف: کورش مقصودي