غار علی صدر

راههاي دسترسی:

در روستایی به همین نام واقع در 75 کیلومتري شهر همدان قرار دارد و براي دسترسی به این غار به طور کلی سه مسیر مجزا وجود دارد که عبارتند از: مسیر اول : همدان، لارجین، بیجار، غار علیصدر مسیر دوم : همدان، شهر کبودرآهنگ، سه راهی نوژه، روستاي علیصدر، غار علیصدر مسیر سوم : همدان، صالح آباد، غار علیصدر غار علی صدر شناخته شده ترین جاذبه گردشگري استان همدان یکی از غارهاي تالابی ایران و از معدود غارهاي آبی جهان است.

علیصدر همچنین داراي طولانی ترین مسیر قایقرانی درون غار در جهان است. این غار در ارتفاعات ساري قیه نزدیک روستاي علی صدر شهرستان کبودراهنگ در استان همدان واقع شده است. ارتفاع غار از سطح دریا 2100 متر است. محوطه غار دالان هاي پیچ در پیچ و دهلیزهاي متعددي دارد. غار به طول 11 کیلومتر می باشد که به علت صعب العبور بودن مسیر 3 کیلومتر آن کشف شده است .زمین شناسان قدمت سنگ هاي این غار را به دوره ژوراسیک از دوران دوم 136 میلیون سال قبل) نسبت می دهند .

از مجموعه رشته آبها، دریاچه بزرگی در درون غار به وجود آمده و از این رو نفوذ به ژرفاي – زمین شناسی ( 190 غار تنها با قایق میسر است. غار علیصدر بیست و سومین اثر طبیعی ملی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در 15 دي 1387 در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت. مردم روستاي علی صدر و روستاهاي اطراف، از قدیم الایام به وجود این غار پی برده بودند و از آب آن بهره برداري می کردند.

علاوه بر این، در صد سال گذشته،اهالی ده با هدایت مازاد آب نهر سراب به غار علیصدر، از آن به عنوان مخزن و سدي براي استفاده در فصل گرما بهره 2 متر یعنی تا نزدیکی دهانه ورودي غار بالا بیاید و امکان / می برده اند و همین موضوع باعث شده بود تا سطح آب در قسمت شرقی غار تا ارتفاع 20 دسترسی به غار را تا سال ها غیرممکن کند؛ تا اینکه با وقوع زلزله مخرب فارسینج در 22 آذرماه 1336 ، و ایجاد شکاف در کف غار سراب، آب نهر سراب به یکباره قطع شد و طی 6 سال یعنی حدود سال 1342 سطح آب غار علیصدر به ارتفاع طبیعی خود رسید و ورود به غار میسر گشت و به تدریج پاي کوهنوردان به درون غار باز شد.

اولین کاوش حرفه اي و برنامه ریزي شده به غار علیصدر در 5 مهرماه 1342 شمسی توسط گروهی 14 نفره از اعضاي هیئت کوهنوردي همدان انجام شد که توانستند با کسب اطلاعات قبلی و همراه بردن تجهیزات لازم براي حرکت روي آب، با عبور از دریاچه، از شعبات و تالارهاي مختلف آن بازدید کنند و زیبایی و عظمت داخل آن را ببینند و اولین اطلاعات را از وسعت و ژرفاي دریاچه و طول و عرض و عمق و ارتفاعغار بدست آورند.

علی رغم انتشار خبر این بازدید و بازدیدهاي متعاقب، تا سال 1352 دهانه غار تنگ و در حدود 50 سانتیمتر بود و دسترسی به داخل غار تنها توسط کوهنوردان حرفه اي ممکن بود؛ تا اینکه عبدالله حاجیلو که از سال 1341 ریاست هیئت کوهنوردي همدان را بر عهده داشت و از جلب توجه مقامات براي توسعه غار مأیوس شده بود، شخصاً دست به کار شد و با مقبولیتی که در شهر و استان داشت با کمک مردم محلی و استفاده از بازوي هیئت کوهنوردي و انجمن شهرستان و استان، سرانجام دهانه غار در اردیبهشت ماه 1353 به عرض 5 متر و ارتفاع 3 متر باز شد.

در سال بعد، با بتون ریزي قسمتی از کف غار، مسیر خشکی نیز براي راهپیمایی در غار ایجاد شد و سپس با تجهیز غار به چند قایق و نیز تأمین روشنایی داخل آن، در تاریخ 4 خردادماه 1355 ، غار علیصدر به بهره برداري رسید و بلیطهاي چاپ شده براي بازدید گردشگران تحویل اداره تربیت بدنی همدان گردید. موفقیت عبدالله حاجیلو در توسعه و معرفی غار تا بحدي بود که شاه را نیز براي بازدید از غار در 5 مهرماه 1355 ترغیب کرد که طی آن مقرر شد علاوه بر ارتباط برق سراسري به علیصدر و روستاهاي اطراف و آسفالت راه هاي دسترسی به غار، نسبت به ایجاد مهمانسراي جهانگردي در ده علیصدر اقدام ولی در ،« علی سد » استفاده می کرده اند.

از طرف دیگر، در بنچاقها و اسناد روستا، نام ده « سد » شود. اهالی روستا از این غار به عنوان مخزن و ذکر شده .در زمان احداث جاده براي روستا در سال 1350 ، پیمانکار مجري در تابلوي راهنماي پروژه نام جاده را « علی سرد » ، شناسنامه هاي اهالی نوشت و از آن زمان به بعد، این نام براي روستا و غار مصطلح شد. غار علیصدر از بزرگترین غارهاي آبی جهان است که از طولانی ترین مسیر « علیصدر » قایقرانی در داخل غار برخوردار است. از غارهاي زنده دنیا به شمار می رود، یعنی ممکن است طی سال هاي آتی دستخوش تغییرات جدیدي شود.

با اینکه این غار در زیر سطح زمین قرار دارد، اما فاقد هرگونه گاز سمی بوده و هیچ مشکلی براي نفس کشیدن افراد به وجود نخواهد آورد. آب دریاچه موجود در این غار سرشار از املاح معدنی است، بنابراین قابل آشامیدن نبوده و هیچ جانور زنده اي در آن زندگی نمی کند. بیشترین ارتفاع مشاهده شده از عمق آب تا سقف غار، چیزي در حدود 55 متر است.ارتفاع آب در غار علیصدر در عمیق ترین نقطه به 14 متر می رسد غار علیصدر داراي دو مسیر خشک و آبی است در ابتدا که وارد غار می شوید، باید از پله هاي متعددي پایین رفته و در فضاي داخلی غار قدم بزنید. زیبایی سنگ ها و فضاي داخلی غار قطعا حیرت هر بینننده اي را برمی انگیزد و شما را در عمق افکارتان غرق می کند.

پس از قدم زدن و عبور از مسیر خشکی، با پوشیدن جلیقه نجات و به همراه یک راهنما وارد قایق می شوید، تا به طور کامل از قسمت هاي آبی این غار دیدن کنید. فرد راهنما به طور کامل درباره بخش هاي مختلف غار و قدمت آن ها به شما توضیح داده و اسامی سنگ هاي مختلف موجود در قسمت سقف غار را به شما معرفی خواهد کرد. این غار سالانه یک ملیون بازدید 1 تا 2 ساعت بازدید از آن زمان می برد. از معروف ترین اشکالی که افراد به هنگام بازدید از غار علیصدر مشاهده خواهند کرد، / کننده دارد. و حدود 5 می توان به پنجه اژدها، پنجه عقاب، میدان ستون ها، شیر غار، دروازه غار، تخت جمشید، میدان ستون ها و کلمه مقدس الله اشاره کرد. براي دیدن این جاذبه دیدنی در تمام طول سال می توانید بروید زیرا دماي داخل غار در تابستان خنک و در زمستان معتدل است.اما در زمستان ممکن است بخاطر بارش برف مسیر لغزنده باشد لذا پیشنهاد می شود نیمه اول سال از این غار زیبا بازدید داشته باشید .

منبع : صد جائی که در ایران باید دید / جمع آوري و تالیف: کورش مقصودي