گنبد تاجالملک در مسجد جامع اصفهان قرار دارد و دقیقاً مقابل گنبد نظام الملک ایجاد شدهاست. مردم آن را «گنبد خاکی» نیز مینامند . به دلیل رقابتی که مابین تاجالملک و نظامالملک وجود داشت این گنبد به سبک رازی ساخته شد و در آن زمان خارج از مسجد قرار داشت و ملکشاه سلجوقی پیش از ادای نماز جمعه در زیر این گنبد تشریفات را انجام میداد. بنای مذکور کوچکتر از سازهٔ نظامالملک است اما از نظر ظرافت و تناسب بر آن برتری دارد. آجرها و تزیینات هندسی و نقوشی که در گنبد تاجالملک کار شده بسیار هنرمندانه است و همین امر باعث شده این گنبد دارای ارزش و اعتبار بسیاری باشد. این گنبد همانند گنبد نظامالملک از صورت مربعی به ۸ ضلعی و سپس به ۱۶ ضلعی رسیده و بر استوانهای بنا گشتهاست. قطر آن ۱۰/۵ متر و ارتفاع آن ۱۹/۵ متر است.
گنبد دارای دو پوسته است و پوستهٔ خارجی به وسیلهٔ آجرهای زیبا پوشانده شدهاست. در داخل همین گنبد، کتیبهای موجود است که سال ساخت آن ۴۸۱ ه.ق/۱۱۰۱ م ذکر شده و بانی آن تاجالملک معرفی شدهاست. دو سمت این اثر باز است و تنها سمت شمالی و غربی آن بسته میباشد و محراب هم ندارد.
کتیبهٔ سر گنبد خاکی: این کتیبه به خط کوفی و در دورهٔ آل مظفر ایجاد شده که مصادف با ۷۶۸ ه.ق است و از طریق این سردر مسجد به کوچهای شمالی راه پیدا میکند. این سردر ۲ حاشیه دارد. در حاشیهٔ سمت راست آن از آیهٔ اول تا آخر سورهٔ دهر حک شده و حاشیهٔ چپ هم دوباره از آیهٔ ۲۱ تا ۲۶ همین سوره حک شدهاست و در آخر این سردر نوشته شدهاست: «تم فی شهر المحرم سنة ثمان و ستین و سبعمائه.