تعریف گردشگری

به دلیل چند وجهی بودن و میان رشته ای بودن جهانگردی، از دیدگاه های مختلفی اعم از اقتصادی، جامعه شناختی، جغرافیایی و مدیریتی می تواند مورد بررسی قرار گیرد. شاید به همین دلیل است که تا کنون تعاریف متعددی از جهانگردی با توجه به دیدگاه رشته های مختلف صورت گرفته است.

آرتور بورمن (1931) جهانگردی را چنین تعریف کرده است: «جهانگردی مجموعه مسافرتهایی را در بر می گیرد که به منظور استراحت و تفریح و تجارت یا دیگر فعالیت های شغلی و یا اینکه به منظور شرکت در مراسم خاص انجام گیرد و غیبت شخص جهانگرد از محل سکونت دایم خود در طی این مسافرت موقتی و گذرا می باشد. بدیهی است کسانیَکَه اقدام به مسافرت های شغلی منظمی بین محل کار و زندگی خود می کنند مشمول این تعریف نمی­شوند». از دیدگاه بازاریابی و بازاریابان گردشگری به مجموعه فعالیتی گفته می شود که در جریان مسافرت یک گردشگر اتفاق می افتد. این فرایند شامل هر فعالیتی که در جریان مسافرت یک گردشگر اتفاق می افتد می شود. این فرایند شامل هر فرایندی از قبیل برنامه ریزی سفر، مسافرت به مقصد، اقامت، بازگشت و حتی یادآوری خاطرات آن نیز می شود. همچنین فعالیت هایی را که گردشگر به عنوان بخشی از سفر انجام می دهد نظیر خرید کالاهای مختلف و تعامل میان میزبان و میهمان را نیز در بر می گیرد. بطور کلی می توان هر گونه فعالیت و فعل و انفعالی را که در جریان سفر یک سیاحتگر اتفاق می افتد گردشگری تلقی کرد (Lumsdon, les,1997, 18).

در سال 1942 اقتصاددان های سوییسی که بیشتر جهانگردی را محور تحقیقات و مطالعات خود قرار داده بودند، تعریف نسبتاً بهتری به دست دادند که از آن جمله می توان از تعریف هونزیکرـ کراپف نام برد. به عقیده آنان جهانگردی عبارت است از ظهور مجموعه روابطی که از مسافرت و اقامت یک نفر غیربومی بدون اقامت و اشتغال دایم در یک محل به وجود می آید. این تعریف مدتها از جانب انجمن بین المللی متخصصین علمی جهانگردی یعنی AIEST مورد قبول قرار گرفت (رضوانی،علی اصغر؛28:1374).

در مسابقاتی که اتحادیه بین المللی جهانگردی برای به دست آوردن یک تعریف جامع از جهانگردی گذشته بود، تعریف زیر از میان تعاریف به دست آمده برگزیده شده، بر طبق این تعریف، جهانگردی عبارت است از مجموعه تغییرات مکانی انسان ها و فعالیتی است که ازآن منتج می شوند. این تغییرات خود ناشی از به واقعیت پیوستن خواست هایی است که انسان را به جابه جایی وادار می کند و بالقوه در هر شخصی با شدت و ضعف متفاوت وجود دارند (رهنمایی،تقی؛25:1369).

سازمان جهانی جهانگردی تعریف ذیل را در مورد جهانگردی ارایه کرده است: «جهانگردی یا گردشگری، مجموعه کارهایی است که فرد در مسافرت و در مکانی خارج از محیط محصول خود انجام می دهد، این مسافرت بیش از یک سال طول نمی کشد و هدف ان تفریح، تجارت یا فعالیتهای دیگر است» (W.T.O, 1997).

در تمام تعاریف بالا، اشتراکاتی از قبیل جداشدن فرد از محل زندگی دایمی خود، موقتی بودن سفر و فعالیت هایی مانند تفریح و سرگرمی و یا بازدید مشاهده می شود.

– تعریف گردشگر

اصطلاح توریست (جهانگرد) از قرن نوزدهم معمول شد در آن زمان اشراف زادگان فرانسه می بایست برای تکمیل تحصیلات و کسب تجربه های لازم زندگی اقدام به مسافرت نمایند این جوانان در آن زمان توریست نامیده می شدند و بعدها در فرانسه این اصطلاح در مورد کسانی به کار می رفت که برای سرگرمی و وقت گذرانی و گردش به فرانسه سفر می کردند و بعداً با تعمیم بیشتر به کسانی اطلاق می شد که اصولاً به این منظور به سفر می رفتند. کم کم کلمه توریست به بعضی زبانهای دیگر وارد شد و از آن واژه توریسم به وجود آمد، از همان زمان توریست و توریسم به بعضی از مسافرت ها و مسافرینی گفته می شود که هدف آنها استراحت، گردش، سرگرمی و آشنایی با مردم بود و نه کسب درآمد و اشتغال به کار. در زبان فارسی اصطلاح سیاح در گذشته به کسانی گفته می شد که با هدف و منظور شخصی دست به سفرمی زنند، مانند ناصر خسرو، سعدی و این واژه در زبان فارسی تا نیمه اول قرن بیستم در معنی فوق به کار می رفت تا آنکه دو واژه جهانگرد و جهانگردی جای آن را گرفت اما در اروپا گر چه در قرن هفدهم احتیاج به چاپ کتاب راهنمایی جهانگردی احساس شد ولی تعداد کسانی قادر بودند برای سرگرمی و استراحت اقدام به سفر به یک کشور خارجی نمایند بسیار کم و محدود بود و این عدم امکان و محدودیت تا قرن نوزدهم ادامه داشت، زیرا مسافرت ها اغلب طولانی و ناراحت کننده بودند و وسایل حمل و نقل سریع و راحت وجود نداشت، مخارج حمل و نقل و مسافرت نیز بسیار گران تمام می شد. در سال 1925 کمیته مخصوص آمارگیری مجمع ملل افراد زیر را جهانگرد شناخت:

1ـ کسانی که برای تفریح و دلایل شخصی با مقاصد پزشکی و درمانی سفر می کنند.

2ـ کسانی که برای شرکت در کنفرانس ها، نمایشگاه ها، مراسم مذهبی، مسابقات ورزشی و از این قبیل به کشورهای دیگر سفر می کنند.

3ـ کسانی که به منظور بازاریابی و امور بازرگانی سفر می کنند.

4ـ افرادی که با کشتی مسافرت می کنند و در بندری در مسیر راه تا 24 ساعت اقامت می نمایند (فیض بخش،علی ؛1355: 18-25).

در سال 1937 نیز کمیته ویژه در رم جهت بررسی پاره ای از مسائل صنعت توریسم تشکیل گردید و مفهوم توریسم تفریحی به این شرح ارائه شد: افرادی که در یک دوره 24 ساعته یا بیشتر به یک کشور خارجی سفر می کنند توریست خوانده می شوند. این کمیته مسافرت های زیر را به عنوان حرکت های توریستی به شمار آورد.

1ـ افرادی که جهت خوشگذرانی، دلایل شخصی و مسائل بهداشتی به مسافرت می روند.

2ـ افرادی که برای شرکت در کنفرانس ها مسافرت می کنند.

3ـ افرادی که جهت انجام کارهای بازرگانی مسافرت می کنند.

4ـ افرادی که به گردش دریایی می روند.

در سال 1963 از طرف سازمان ملل و براساس پیشنهاد کنفرانس بین المللی ترانسپورت و جهانگردی (IUOTO) در رم تعریف زیر از جهانگردی ارائه شده توریست یا بازدیدکننده موقت کسی است که به منظور تفریح، استراحت، گذران تعطیلات، بازدید از نقاط دیدنی، انجام امور پزشکی، درمانی و معالجه، تجارب، ورزش، زیارت، دیدار از خانواده، مأموریت و شرکت در کنفرانس ها، به کشورهای غیر از کشور خود سفر می کنند، مشروط بر اینکه حداقل مدت اقامت او از 24 ساعت کمتر و از سه ماه بیشتر نبوده و کسب شغل و پیشه هم مدنظر نباشد.

سازمان جهانی جهانگردی (W.T.O) ضمن انجام یک تقسیم بندی بین اصطلاحات جهانگرد یا گردشگر (Tourist) گردشگر یک روزه (Same day visitor)، دیدار کننده (Visitor) و مسافر (Traveler) تعاریف ذیل را ارایه می دهد:

ـ جهانگرد یا گردشگر (دیدار کننده یک شبه): مقصود کسی است که دست کم یک شب در یک اقامتگاه عمومی یا خصوصی، در محل مورد بازدید بسر برد.

ـ گردشگر یک روزه کسی است که یک روز به مکان دیگری می رود ولی شب را در آنجا نمی گذراند.

ـ دیدار کننده کسی است که به مکانی غیر از محیط معمولی خود مسافرت می کند کمتر از 12 ماه متوالی در آنجا بسر می برد و هدف اصلی از این مسافرت این نیست که در مکان مورد بازدید در ازاء دریافت پول کار کند.

ـ مسافر کسی است که بین دو یا چند نقطه مسافرت کند (وای گی،چاک؛ 22:1382).

با توجه به مجموعه تعاریف عنوان شده در مورد جهانگرد، باید گفت سه ویژگی اصلی در این تعاریف مدنظر است:

الف) مدت زمان مسافرت

ب) فاصله مکانی

ج) انگیزه ها و اهداف مسافرت

بنابراین جهانگرد به کسی اطلاق می شود که مدت زمان سفر او بیش از 24 ساعت و کمتر از 12 ماه بطول انجامد، فاصله مکانی مسافرت باید بیش از 70 کیلومتر باشد و سفر او با یکی از انگیزه های تفریحی، استراحتی، فرهنگی، دیدار از آثار باستانی و تاریخی، بازدید از مناظر طبیعی و یا موارد مشابه صورت گیرد.

البته با در نظر گرفتن اهداف، انگیزه ها، مقاصد و مدت سفر جهانگردی تقسیم بندی های مختلفی از جهانگرد صورت گرفته است.

منبع: سایت گردشگری اصفهان

رزرو هتل اصفهان